“De perfecte storm”, zo omschrijven kenners het wereldwijde chiptekort in de auto-industrie. Het tekort leidt tot stilgevallen fabrieken en extreem lange levertijden voor nieuwe auto’s. Helaas is het einde nog niet in zicht.

Omgebouwd

Uiteraard is het allemaal de schuld van corona – al is dit ook wel weer te simpel gesteld. Toen begin 2020 de wereld op slot ging, stortte de automarkt in. Ook autofabrieken lagen stil. Als gevolg hiervan werden bestellingen voor nieuwe auto-onderdelen geannuleerd. Omdat de wereld door corona thuis zat, explodeerde tegelijkertijd de vraag naar televisies, spelcomputers en andere consumentenelektronica.

Toen de vraag naar auto’s na een tijdje weer opleefde, bestelden autofabrikanten ook weer nieuwe chips. De chipfabrikanten maakten echter alleen nog chips voor consumentenelektronica. Deze zijn niet bruikbaar voor autofabrikanten. Chips voor auto’s voldoen aan veel hogere eisen: zo moet een chip in een auto bij veel extremere temperaturen kunnen werken dan bijvoorbeeld een televisie.

Terwijl fabrieken weer opgestart werden om nieuwe auto’s te bouwen, bleef de productie van chips achter. Omdat een ongeluk nooit alleen komt, brandde in Japan de fabriek af waar 30% van alle chips voor de auto-industrie werden gemaakt. Een fabriek in Texas moest dicht vanwege extreme weersomstandigheden, terwijl een fabriek in Taiwan sloot vanwege droogte.

Creatief

Het gevolg is een enorm tekort aan computerchips voor nieuwe auto’s. Elke fabrikant ter wereld leidt er onder. Terwijl de vraag naar nieuwe auto’s weer het oude niveau nadert en medewerkers eindelijk weer aan het werk kunnen, stokt de productie. Auto’s kunnen niet worden afgemaakt als de computerchips er niet zijn.

In het begin leverde het creatieve oplossingen op door fabrikanten. Ford in Amerika bleef gewoon Super Duty pick-ups bouwen, om de bijna complete wagens te parkeren op een racecircuit tot ze afgebouwd konden worden. Duizenden stonden er, zodat astronauten in het ISS de tijdelijke parkeerplaats konden zien.

Andere fabrikanten besloten tijdelijk een aantal opties niet te leveren, als hiervoor extra chips benodigd waren. Sommigen gingen echt terug in de tijd: zo werd het digitale dashboard van de nieuwe Peugeot 308 vervangen door een analoge unit.

Gesloten

In eerste instantie dacht men dat het tekort een jaartje zou aanhouden. Echter, bijna anderhalf jaar later is de situatie nauwelijks verbeterd. Tijdelijke maatregelen zijn vervangen door rigoureuze fabriekssluitingen. Na de zomervakantie bleef bijvoorbeeld VDL Nedcar nog enkele weken dicht. Overal liggen autofabrieken stil of draaien ze met beperkte bezetting.

Elke autofabrikant leidt onder het wereldwijde chiptekort. Waar Japanse fabrikanten zoals Toyota, wijs geworden door de ramp in Fukushima in 2011, in het begin nog konden teren op hun voorraad, zijn hun magazijnen ondertussen ook leeg. Er zijn geen chips, dus ook geen nieuwe auto’s.

Niet leverbaar

Een oplossing voor het chiptekort is er dus niet zomaar. Het ombouwen van een fabriek naar chips voor auto’s is niet zomaar gedaan, en het bouwen van nieuwe fabrieken duurt jaren. Eerdere voorspellingen dat het beter zou worden, zijn niet uitgekomen. Zeker is dat het chiptekort nog enkele jaren zal voortduren.

Uiteraard hebben (zakelijke) rijders hier flink last van. Levertijden van meer dan een jaar zijn ondertussen geen uitzondering meer. Populaire opties zijn niet meer leverbaar, of alleen met een flinke vertraging. Omdat elektrische auto’s veel meer chips bevatten dan auto’s met een verbrandingsmotor, worden deze extra hard getroffen. De transitie naar elektrisch rijden loopt hierdoor forse vertraging op.

Minuscuul

Omdat nieuwe auto’s nauwelijks geleverd worden, wenden consumenten zich tot gebruikte auto’s. De markt voor tweedehandsauto’s is oververhit: auto’s zijn niet aan te slepen. Terwijl de spoeling dunner wordt, stijgen de prijzen. Analisten verwachten dat ook de prijzen van nieuwe auto’s fors zullen stijgen.

De gevolgen voor de autofabrikanten zijn nog onbekend. Hoelang het wereldwijde chiptekort ook nog duurt, de verliezen zullen in de miljarden lopen. Het chiptekort en de bijbehorende verliezen dwingen automerken meer dan ooit om elkaar op te zoeken en samen te werken. Ook hier zal de transitie naar alternatieve aandrijvingen vertraging oplopen.

Een keten is zo sterk als de zwakste schakel. Het wereldwijde chiptekort laat zien wat voor enorme gevolgen een tekort aan één minuscuul onderdeeltje kan hebben.